۱۳۸۸ اسفند ۱۹, چهارشنبه

تجربه تحریم فلج کننده کوبا در مورد ایران جوابده نیست



بر خلاف آرزوی لیبرمان، محاصره مرزی و تحریمهای فلج کننده آمریکا که در 1960 علیه کوبا اعمال کرد، نمیتواند بر ایران تطبیق شود، برای آنکه موقعیت و امکانات ایران کلا متفاوت است.

اگرچه عصبانیت غرب از ایرانی که در مقابل جامعه جهانی سیاست «رقص والس» یک گام به جلو و دو گام به عقب را ادامه می دهد قابل درک است، لیکن، اعمال تحریمهای فلج کننده علیه ایران ممکن نیست و گزینه جنگ نیز مانند تهدید ویتنام با حمله هسته ای از سوی نیکسون در سال 1968 تنها در حد ژست و اندام نمایی است.

آویگدور لیبرمان وزیر خارجه اسرائیل گفته که آمریکا میتواند بطور یکجانبه با اعمال تحریمهای فلج کننده، رژیم کنونی ایران را سرنگون کند.

وی با اشاره به اعمال تحریمها از سوی دوایت آیزنهاور رئیس جمهوری سابق آمریکا علیه کوبا در سال 1960 ، خواستار تحریم بخش انرژی ایران از سوی باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا شد.

در سال 1960 یک سال پس از تاسیس دولت کمونیستی کوبا، دوایت دیوید آیزنهاور رئیس جمهوری سابق آمریکا (Dwight Eisenhower) در تمامی زمینه ها به استثنای بخش مواد غذایی و دارویی تحریمهایی علیه کوبا اعمال کرده بود.

در حال حاضر 40 درصد بنزین مصرفی ایران وارداتی است و بیش از 80 درصد از کل صادرات ایران را نفت و محصولات نفتی تشکیل می دهد. با تحریم این بخش، ایران را باید محاصره مرزی کرد و این نیز اعلام رسمی جنگ علیه ایران تلقی می شود.

از سال 2005 پس از تقویت تحریمهای اعمال گشته علیه ایران، ایران تحت فشار بیشتری قرار گرفت. در این مدت فقط 80 بانک خارجی با ایران قطع رابطه کرده است. ایران که از لحاظ منابع نفت و گاز خود در جهان در جایگاه دوم قرار میگیرد، سهم جلب سرمایه گذاری مستقیم در این کشور در سال 2009 تنها به مقدار 1.5 میلیارد دلار بوده است. صرف نظر از این و با در نظرگیری روابط تنگاتنگ اقتصادی ایران با کشورهای چین، روسیه، آمریکای لاتین و برخی کشورهای دیگر، ایران را همانند کوبا نمیتوان تحریم کرد.

در یک سال اخیر حجم مبادلات تجاری ایران 120 میلیارد دلار بوده است. همزمان با بحران مالی جهان حجم مبادلات تجاری ایران با روسیه در سال 2009 در مقایسه با سال قبل از آن 13 درصد افزایش یافته و به 3.7 میلیارد دلار رسیده است. در سال 2000 حجم مبادلات تجاری ایران با چین 2 میلیارد دلار بوده و هم اکنون به 28 میلیارد دلار رسیده است. به گزارش رسمی صندوق بین المللی پول در سال 2008، حجم مبادلات تجاری ایران با کشورهای آمریکای لاتین 3 بار افزایش یافته و به 2.9 میلیارد دلار رسیده است. فقط 2 میلیارد دلار از این مبلغ سهم برزیل بعنوان یکی از چهار کشور بزرگ اقتصادی جهان است. "لوئیس ایگناسیو سیلوا" رئیس جمهوری این کشور در نوامبر سال گذشته در دیدار با احمدی نژاد از «برنامه صلح آمیز هسته ای ایران» اعلام حمایت کرده و خواستار حل مسایل هسته ای ایران از طریق مذاکرات شده است. احمدی نژاد که با 150 کارفرما و تاجر و 70 مقام رسمی ایرانی به این کشور سفر کرده بود، امکانات توسعه روابط دو کشور را خیلی گسترده خوانده بود.

هم اکنون آمریکا و اسرائیل برای اعمال تحریمهای اقتصادی علیه ایران در حال اجرای اقدامات بین المللی هستند. هدف اساسی سفر وزیر خارجه آمریکا به کشورهای خلیج فارس در اواسط ماه مارس، سفر کنونی اش به آمریکای لاتین، دعوت از این کشورها برای شرکت در تحریمهای بین المللی علیه ایران است. هم اکنون جیمز استینبرگ معاون وزیر خارجه آمریکا برای اقناع چین جهت شرکت در رای گیری اعمال تحریم علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد به پکن سفر کرده است.

از طرفی "استنلی فیشر" رئیس بانک مرکزی و ژنرال "موشه بوگی یعلون" وزیر امور استراتژی اسرائیل نیز هفته گذشته بدین منظور به چین سفر کرده بودند. هم اکنون 12 درصد واردات نفتی چین (روزانه 480 هزار بشکه) از ایران است. چین با اذعان اینکه هنوز راه دیپلماسی تا انتها طی نشده است بر لزوم حل دیپلماتیک مسایل هسته ای ایران و عدم شرکت در تحریمهای جدید اصرار می کند.

با این وجود تعداد حامیان آمریکا جهت تقویت اعمال تحریم علیه ایران کم نیستند. "لائورس کانّنون" (Lawrence Cannon) وزیر خارجه کانادا گفته که این کشور در سال 2010 بعنوان رئیس هشت کشور بزرگ صنعتی دنیا موسوم به G8 ،با استفاده از موقعیت خود برای تشدید تحریمهای اعمال گشته علیه ایران سعی خواهد کرد.

از سوی دیگر کشوری مانند هند نیز وجود دارد که روزانه 350 هزار بشکه نفت از ایران می خرد و حجم مبادلات تجاری این دو کشور 13 میلیارد دلار است.

رئیس جمهور دیگر عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل دمیتری مدودیف نیز «در صورتی که تحریمهای اعمالی علیه ایران بر مردم این کشور زیانی نداشته باشد و این تحریمات هوشمند باشد»، در مورد بررسی امکانات شرکت روسیه در رایگیری شورای امنیت سازمان ملل متحد جهت اعمال تحریم علیه ایران قولهایی نصف و نیمه داده است. لیکن «تحریمهای هوشمند و بی ضرر برای مردم» بیشتر از اینکه بار سیاسی و عملی داشته باشد، لفظی شاعرانه به نظر می رسد.

به هر حال ایران در برنامه هسته ای خود اسرار میکند. عکس العمل جدی ایران در قبال تحریمهای شدید نیز منتفی نیست. هم اکنون ایران در عراق و پاکستان که به گرداب آمریکا تبدیل شده اند، دارای نفوذ زیادی است. ایران به متفقین مهم خود حزب الله لبنان و حماس فلسطین که در همسایگی اسرائیل قرار گرفته اند، اعتماد زیادی دارد. جامعه جهانی که از بحران مالی بیزار شده به خوبی میداند که 33 درصد از نفت صادارتی جهان از تنگه هرمز میگذرد و ایران نیز تنگه هرمز را تحت نظارت خود دارد.