دستور دمیتری مدودیف رئیس جمهور روسیه در مورد امتناع از تحویل سیستم پدافند ضد موشکی اس - 300، سلاح های زرهی و تجهیزات سنگین نظامی روسیه به ایران، به معنی نزدیکی مسکو با غرب و رویگردانی از ایران نیست.
دمیتری مدودیف رئیس جمهور روسیه روز گذشته در عمل به تحریم سازمان ملل متحد فرمان عدم تحویل سیستم اس - 300 و سایر سلاح ها و تجهیزات نظامی به ایران را صادر کرد. در فرمان دمیتری مدودیف رئیس جمهور روسیه آمده که تحویل سیستم اس - 300 ، خودروهای زرهی، جنگنده ها، بالگردها و کشتیهای جنگی به ایران بخاطر اجرای قطعانه شماره 1929 شورای امنیت سازمان ملل متحد ممنوع اعلام میشود.
در حقیقت روسیه بعنوان عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد در عمل به قطعانه شماره 1929 که خودش به آن رای مثبت داده، اقدام کرده است.
پس از امضای این فرمان رئیس جمهور روسیه، سرگی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک به خبرنگاران گفت: فرمان رئیس جمهور روسیه بیانگر قطع همکاریهای نظامی روسیه و ایران نیست.
ایقور کرچنکو عضو شورای اجتماعی وزارت دفاع روسیه نیز قبل از آن به خبرگزاری «ریا نوستی» گفته بود که توقف همکاریهای نظامی روسیه-ایران، 13 میلیارد دلار خسارت مالی طی سالهای آینده بر روسیه وارد خواهد کرد.
تمامی اینها بیانگر آن است که سخنان سرگی ریابکوف بر اساس واقعیتها بوده است.
همکاریهای روسیه با غرب
6 سپتامبر در چهارچوب سفر اهود باراک وزیر دفاع اسرائیل به مسکو، قرارداد همکاری نظامی-فنی بلند مدت بین روسیه و اسرائیل امضا شده است. بر اساس قراردادی که در سال 2009 بین این دو کشور امضا شده بود، اسرائیل به روسیه 12 هواپیمای بدون سرنشین (پهباد) داده و طی توافق ماه سپتامبر روسیه سفارش خرید 24 هواپیمای بدون خلبان دیگر را نیز کرده است.
دو هفته پس از امضای قرارداد همکاری نظامی بین روسیه و اسرائیل، سفر آناتولی سردیوک اف وزیر دفاع روسیه به آمریکا و امضای قرارداد همکاری در زمینه مدرن سازی تجهیزات نظامی بین روسیه و آمریکا نشان داد که روسیه مدرن سازی تجهیزات نظامی خود را در صدر لیست اولویتهای خود قرار داده است.
هزینه های نظامی روسیه بطور کلی 3.5 درصد از هزینه های کل نظامی در جهان را تشکیل میدهد.
قبل از این نیز روسیه با فرانسه قراردادی در مورد مدرن سازی کشتیهای نظامی و خرید ناوهای "میسترال" از فرانسه را امضا کرده بود.
به رغم وجود این قراردادها، آمریکا نسبت به همکاریهای نظامی غرب با روسیه دیدگاه مثبت ندارد. آمریکا تصاحب تجهیزات نظامی غرب از جانب روسیه و ایجاد کمپانیهای مشترک نظامی را مغایر با منافع خود میداند. روسیه نیز نزدیکی نیروهای ناتو به اروپای شرقی، قفقاز و آسیای میانه و فعالیت آنها در این مناطق را خطر جدی برای خود قلمداد می کند.
ایران بخاطر برنامه های هسته ای خود از غرب تجرید شده است. روسیه در بازارهای ایران بدون آن که هیچ رقیبی داشته باشد، میتواند فعالیت کند.
ایران و روسیه سه ماه پیش قرارداد "نقشه راه" در زمینه نفت و گاز امضا کرده اند. روسیه تحریمات یکجانبه امریکا و اروپا ب علیه برنامه هسته ای ایران را که خارج از مفاد قطعنامه سازمان ملل است، تقبیح کرده است.
روسیه حتی پس از ارسال پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد در سال 2006، 29 عدد موشک "Tor M1" به ایران تحویل داده است. با همکاری روسیه یک ماه پیش افتتاح نیروگاه هسته ای بوشهر در ایران انجام شد.
با این حال جلوگیری از تداوم روند غنی سازی اورانیوم در ایران برای عدم دستیابی این کشور به تولید سلاح های هسته ای، تنها هدف مشترک روسیه و کشورهای غربی در قبال ایران است.
نکات منفی در روابط روسیه-ایران
در سال 2008 حجم معاملات تجاری ایران-روسیه (بدون در نظر گیری تجارت نظامی) 3.7 میلیارد دلار بوده و بطور کلی 6 درصد از کل واردات ایران از جانب روسیه بوده است. در سال 2009 حجم مبادلات تجاری دو کشور 18 درصد کاهش یافته و به 3 میلیارد دلار رسیده است که نشان دهنده کاهش همکاریهای تجاری بوده است.
از طرفی محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران بیان کرده که برای دریافت خسارت بخاطر حمله ارتش سرخ روسیه و اشغال نیمه شمالی ایران در بهبوهه جنگ جهانی در دهه چهل به داادگاه بین المللی مراجعه خواهد کرد.
از سوی دیگر ایران در اکتبر سال گذشته از ارسال 1200 کیلوگرم اورانیوم کم غلظت روسیه جهت تبدیل آن به سوخت 20 درصدی خودداری نمود. در ماه می نیز بر اساس تفاهمنامه تهران، ایران با تبادل اورانیوم در اراضی ترکیه موافقت کرد. این نیز بطور آشکار بیانگر عدم اعتماد تهران به روسیه بود که طبیعتا به مذاق روسیه خوش نیامد.
هم اکنون روسیه نه میتواند متفق استراتژیک غرب باشد و نه بر خلاف خواسته جامعه جهانی میتواند با ایران همکاریهای همه جانبه کند. لذا اقدام رئیس جمهور روسیه، نه دور از انتظار بود و نه بیانگر اتخاذ منشی جدید.
