همسایه های شمالی صنعت خودرو ایران را احیا می کنند

صادرات خودرو ایران در سال گذشته میلادی نسبت به سال قبل آن بیش از 800 درصد افت کرد، اما بعد از رفع تحریمهای صنعت خودروسازی در چهارچوب تفاهم شش ماهه هسته ای ژنو، صادرات خودرو ایران افزایش یافت.
اکنون، ایران اولین محموله صادرات خودرو خود به روسیه را بعد از 5 سال وقفه آغاز کرده است.

بر اساس گزارشهای ماهانه گمرک ایران، صادرات خودرو ایران از 22 دسامبر 2012 تا همین روز در سال 2013 (معادل سال مالی ایران) حدود 42 میلیون دلار بود، در حالی که این رقم در دوره مشابه سال قبل 338 میلیون دلار بوده است.
گزارشهای گمرکی از زمان اجرای تفاهم هسته ای از 20 ژانویه تاکنون حاکی است که صادرات خودرو ایران طی 60 روز 20 ژانویه تا 20 مارس بیشتر از کل صادرات خودرو ایران در سال 2013 بوده است.
ایران در این دوره دوماهه 43 میلیون دلار صادرات خودرو داشته است.
مقصد بیش از نیمی از خودروهای ایران به عراق، 25 درصد به جمهوری آذربایجان و بقیه کشورهای اوکراین و مصر بوده است.
مجموعا طی چهار ماه گذشته منتهی به 20 مه، ایران بیشتر از 100 میلیون دلار قطعات منفصله خودرو یا خود خودرو صادر کرده است.
بر اساس گزارش خبرگزاری ایسنا، طی دو ماه نخست سال مالی ایران (21 مارس تا 22 مه 2014) تولید انواع خودرو در کشور با رشد 92.5 درصدی از 70 هزار و 583 دستگاه در دو ماهه نخست سال 92 به 135 هزار و 901 دستگاه افزایش یافته است.
ایران قبل از تحریمها حدود یک میلیون دستگاه خودرو تولید می کرد، اما طی 12 ماهه منتهی به 20 مارس 2014 این رقم به 737 هزار دستگاه افت کرده بود که حدود 625 هزار دستگاه آن، انواع خودروهای سواری بود.
اکنون بازار 2 میلیارد و 700 میلیون دلاری خودرو روسیه راه تنفسی برای افزایش صادرات خودرو ایران باز کرده است.
ایران از سال 2007 تا 2009 حدود 12 هزار دستگاه خودرو به روسیه فروخته بود، اما روسیه به دلیل غیر استاندارد بودن خودروهای ایران بر اساس سوخت یورو ۴ ، مجوز واردات خودرو ایرانی را لغو کرده بود.
ایران یکشنبه 29 ژوئن دوباره صادرات خودرو به روسیه را آغاز کرد و امیدوار است که تا پایان سال آینده میلادی 10 هزار خودرو به قیمت 13 هزار تا 16 هزار دلار برای هر خودرو به روسیه صادر کند.

صنعت خودروسازی بعد از نفت، بزرگترین حوزه صنعتی ایران است. ایران در نظر دارد که تولید خودرو خود را تا سال 2016 به یک میلیون و 600 هزار دستگاه در سال برساند.

احتمالا صادرات نفت ایران از ارزیابی آژانس انرژی در 2013 پیشی گرفته است

آمارهای بانک مرکزی ایران درباره عملکرد اقتصادی کشور حاکی از صادرات روزانه 1.15 تا 1.2 میلیون بشکه نفت و میعانات گازی ایران طی سال 2013 است.

در گزارش بانک مرکزی ایران که 25 ژوئن منتشر شده است، آمده است که صادرات نفت ایران از جمله نفت خام، میعانات گازی، فرآورده های نفتی، ان جی ال، گاز طبیعی، ال پی جی و انواع مختلف روغن ها از 22 مارس تا 22 سپتامبر سال 2013 (نه ماهه اول سال گذشته خورشیدی) به 46 میلیارد و 532 میلیون دلار رسیده است.

از سویی دیگر آمار سه ماهه منتهی به 22 مارس 2013 (سه ماهه آخر سال 91) نشان می دهد ارزش صادرات ایران بیش از 16 میلیارد دلار بوده است.

بنابراین ایران در دوره 12 ماهه ای که از 22 دسامبر 2012 شروع شده (تقیربا معادل سال 2013) حدود 62.5 میلیارد دلار فرآورده های نفتی صادر کرده است.

مشخص نیست که آیا بانک مرکزی ایران درآمد های نفتی را براساس تاریخ فروش، بارگیری یا پرداخت محاسبه کرده است یا خیر.

آمار ماهانه گمرک ایران همچنین نشان می دهد ایران 8.63 میلیارد دلار میعانات گازی را در دوره 12 ماهه ای که از 22 دسامبر 2012 شروع شده است به فروش رسانده است.

آمار گمرک همچنین نشان می دهد که ایران کمی بیشتر از 2.5 میلیارد ان جی ال و ال پی جی و کمتر از 400 میلیون دلار روغن های مختلف صادر کرده است.

ایران همچنین سوخت های مایع به ویژه نفت کوره صادر کرده است. صادرات نفتی ایران در سال 2011، 72 میلیون لیتر در روز (10.1 میلیون تن در سال) بوده است اما ایران ظاهرا صادرات نفت کوره خود را از اواسط 2012 و زمان اعمال تحریم ها افزایش داده است.

صادرات نفت کوره ایران در سال 2013 بین 250 هزار تا 300 هزار بشکه در روز و ارزش آن حدود 10 میلیارد دلار بوده است.

براساس اعلام شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، ایران همچنین تا سال 2010 مقداری صادرات نفت گاز، نفتا و نفت سفید داشته است، اما آمارها نشان می دهد که صادرات این فرآورده های نفتی به سطوح قابل اغماضی کاهش یافته است.

از سوی دیگر گزارش سالانه شرکت بریتیش پترولیوم و آمارهای رسمی ایران نشان می دهد که مجموع صادرات گاز طبیعی ایران در این دوره 9.4 میلیارد مترمکعب بوده است.

اگر ایران گاز خود را بالای 450 دلار در هر هزار مترمکعب فروخته باشد بنابراین صادرات گاز طبیعی این کشور احتمالا حدود 4.2 تا 4.5 میلیارد دلار در سال 2013 بوده است.

همچنین امیرحسین رحیمی رییس دیوان محاسبات کشور در اوایل ماه می اعلام کرد که درآمد حاصل از صادرات نفت و میعانات گازی ایران در سال مالی گذشته حدود 42 میلیارد دلار بوده است که نسبت به سال قبل تر 14 میلیارد دلار کاهش نشان می دهد.

با توجه به این حقیقت که تمام اهداف صادرات نفتی ایران بازارهای آسیایی هستند و از زمان فروش نفت تا جمع آوری درآمد های آن حدود سه ماه طول می کشد بنابراین ارقام اعلام شده از سوی رحیمی صادرات نفت ایران را در سال 2013 شامل می شود.

بنابراین مجموع صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران در سال 2013 باید رقمی بین 42 تا 44 میلیارد دلار(حدود 1.15 تا 1.2 میلیون بشکه در روز، براساس قیمت های سال 2013) رقمی که آژانس بین المللی انرژی در سال گذشته آن را 1.07 میلیون بشکه و به ارزش حدود 40 میلیارد دلار در روز تخمین زده بود.

براساس اعلام اداره اطلاعات انرژی آمریکا صادرات نفت ایران در سال 2012، 1.5 میلیون بشکه در روز و ارزش آن 69 میلیارد دلار بوده است. این رقم در سال 2011 زمانی که ایران 2.5 میلیون نفت و میعانات گازی صادر می کرد، 95 میلیارد دلار بود.

* این مقاله به قلم دالغا خاتین اوغلو در بخش انگلیسی منتشر شده و ترجمه آن به فارسی توسط خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، منتشر شده است.

ايرانی‌ها کمتر از «۱۰ درصد» قيمت انرژی را پرداخت می‌کنند

وزير نفت ايران می‌گويد که شهروندان کمتر از ۱۰ درصد قيمت سوخت‌های مايع مصرفی را پرداخت می‌کنند و هزينه بقيه اين محصولات بر دوش دولت است. 

پیشتر حسين سجادی مديرعامل سازمان بهره‌وری ايران (سابا) اعلام کرده بود که هم‌اکنون سالانه معادل ۱۶۰۰ ميليون بشکه نفت، انرژی در کشور مصرف می‌شود که حدود ۴۰۰ ميليون بشکه معادل ۲۵ درصد آن تا تحويل هدر می‌رود و تنها ۱۲۰۰ ميليون بشکه آن به مصرف نهايی مصرف می‌رسد.

در همين زمينه بر اساس گزارش سالانه سازمان بهره‌وری انرژی ايران، مصرف نهايی انرژی در کشور طی سال ۲۰۱۳ کمتر از يک معادل ميليارد و ۶۰ ميليون بشکه بود، يعنی طی دو سال گذشته، مصرف انرژی در ايران معادل ۱۴۰ میلیون بشکه نفت افزايش پيدا کرده است.

بر اساس اين گزارش، سرانه مصرف گاز و محصولات نفتی در ايران به ترتيب  ۶ و ۱.۶ برابر مصرف جهانی است، اين در حالی است که دولت ايران زير بار سنگين پرداخت يارانه برای حامل‌های سوخت است.

بيژن نامدار زنگنه وزير نفت ايران سه‌شنبه سوم تيرماه اعلام کرد که «هم‌اکنون سالانه بيش از ۹۰ ميليارد دلار در کشور سوخت مايع مصرف می‌شود که ۸۰ ميليارد دلار يارانه به آن تعلق می‌گيرد».

دولت ايران از ۲۸ آذر ۸۹ تا کنون دوبار قيمت حامل‌های انرژی را در قالب «طرح هدفمندی يارانه‌ها» افزايش داده است، اما از آن زمان تاکنون ارزش برابری پول ملی ايران، ريال، در مقابل دلار تا سه برابر کاهش يافته است.

هر دلار آمريکا در بازار آزاد ايران طی آذرماه سال ۸۹ برابر ۱۰ هزار و ۵۵۰ ريال بود، در حالی که هم‌اکنون قيمت دلار حدود ۳۰ هزار و ۱۷۰ ريال است.

 اين در حالی است که فروش داخلی برق در ايران در سال گذشته بالغ بر ۲۰۰ تراوات ساعت برق بوده است و قيمت هر کيلو وات ساعت در ايران حدود ۴۵۰ ريال (يک و نيم سنت) است، در حالی که اين قيمت مثلا در ايالات مختلف آمريکا در آوريل سال جاری برای بخش خانگی بالای ۱۲ سنت بود.

سهم گاز در سبد انرژی ايران هم بالای ۶۰ درصد است و قيمت آن از قيمت‌های متوسط جهانی بسيار کمتر است. ايران در حالی هر متر مکعب گاز را به قيمت کمی بيش از سه سنت به مشتريان خانگی تحول می‌دهد که همان گاز را به قيمت ۴۵ سنت به ترکيه صادر می‌کند. 

با توجه به گفته‌های زنگنه، ايرانی‌ها تنها ۹ درصد از قيمت واقعی سوخت‌های مايع را پرداخت می کنند و زمانی که نگاهی به قيمت‌های نازل برق و گاز می‌کنيم، در حقيقت شهروندان اين کشور بسيار کمتر از ۱۰ درصد قيمت انرژی مصرفی را پرداخت می‌کنند.

البته مصرف چشمگير سوخت مايع در نيروگاه‌ها نيز يکی ديگر از مشکلات دولت است. ايران در سال گذشته حدود ۲۷ ميليارد ليتر گازوئيل و نفت کوره در نيروگاه‌ها مصرف کرده است، در حالی که متوسط بازدهی نيروگاه‌های حرارتی ايران کمی بيش از ۳۷ درصد است. مصرف سوخت مايع در نيروگاه‌ها در سال گذشته نسبت به سال قبل آن تا ۲۵ درصد افزايش يافت، چرا که در زمستان ايران با مشکل کمبود گاز مواجه شده بود.