معاون وزير نفت جمهوری اسلامی با اعلام اینکه از سال 1384 تا کنون ذخاير نفت این کشور بیش از ۱۱۰ ميليارد بشکه افزايش يافته است، از 800 میلیارد بشکه ذخیره درجای نفت ایران خبر داد.
محسن خجسته مهر 25 فوریه طی مصاحبه ای با خبرگزاری مهر اعلام
کرد که "در شرايط فعلی، ايران بيش از ۱۵۷ ميليارد بشکه ذخاير قابل برداشت نفت خام در
اختيار دارد".
با در کنار هم قرار
دادن میزان ذخایر ثابت شده و رقمی که برای ذخایر قابل برداشت مطرح شده است، ضریب
بازیافت نفت ایران کمتر از 20 درصد است.
به عبارتی ساده تر،
ایران هم اکنون تنها قادر به برداشت 20 درصد از ذخایر میادین نفتی خود است، البته
این رقم برای میادین مختلف با توجه به شرایط مختلف طبیعتا فرق می کند، اما در حالت
کلی میانگین ضریب بازیافت نفت ایران به زحمت به 20 درصد می رسد.
بر اساس برنامه
پنجم توسعه ایران باید ضریب برداشت نفت را تا 1 درصد افزایش دهد. بر اساس گزارش
رسانه های داخلی ایران با استناد به مقامات نفتی، ایران هم اکنون راههای مختلفی را
برای ازدیاد برداشت از میادین نفتی اجرا می کند، از جمله 10 پروژه تزریق گاز در
مناطق نفت|خیز جنوب، یک پروژه تزریق گاز در دارخوین و پنج پروژه تزریق آب در شرکت
نفت فلات قاره در حال اجرا هست و اخباری پیرامون حفاری انواع چاههای افقی و حفاری
بین چاهی یا پرکننده (infill)
منتشر شده است.
بر اساس گزارشها،
در برنامه چهارم توسعه که قرار بود ضریب برداشت نفت تا یک درصد افزایش پیدا کند،
هیچ پیشرفتی انجام نشد. در برنامه پنجم توسعه نیز کریم زبیدی متولی برنامه های
پژوهشی و اجرایی ازدیاد برداشت وزارت نفت ایران اخیرا بدون اعلام جزئیات و
مستندات، اعلام کرد که در چهارچوب زمانی برنامه پنجم توسعه ضریب بازیافت نفت 0.28
درصد افزایش داشته است. این در حالی است که دو سال از برنامه پنجم می گذرد و تا
چند ماه اخیر خبری از افزایش ضریب برداشت نفت در ایران نبود.
دو سال قبل هرمز قلاوند مدیر عامل شركت ملی مناطق نفتخیز جنوب
نیز اعلام کرد که ضریب بازیافت نفت ایران هم اکنون 29 درصد است. وی گفت که هم
اکنون ایران از 10 روش ازدیاد ضریب بازیافت استفاده می کند که تزریق گاز
متعارفترین آنهاست.
وی به روشهای دیگری
از جمله تزریق گاز دی اكسید كربن و گاز نیتروژن نیز اشاره کرده است که تاکنون
گزارشی درباره جزئیات این موضوع منتشر نشده است و حتی 12 فوریه سال جاری "عماد
رعایایی" مدیر طرح وبرنامه پژوهشکده ازدیاد برداشت از مخازن نفت وگاز اعلام
کرد که "در صورت قرارداد مطالعات امکان سنجی تزریق دی اکسید کربن در چاهها با
چند مرکز مطالعات علمی و فن آوری و حصول نتیجه نهایی و همچنین بعد از عملیاتی شدن
این پروژه ها انتظار می رود که 8 تا 14 درصد ضریب برداشت نفت در میادین افزایش
یابد". به عبارتی پروژه تزریق دی اکسید کربن در میادین نفتی ایران هنوز در
مرحله مطالعاتی قرار دارد.
البته رستم قاسمی
وزیر نفت ایران در ماه ژوئن سال گذشته ضریب بازیافت نفت را 25 درصد اعلام کرد و
گفت که این رقم باید به 38 تا 40 درصد برسد.
اما با توجه به
اینکه اوپک نیز ذخایر قابل برداشت ایران را 154 میلیارد بشکه اعلام کرده است، آمار
خجسته مهر بیشتر به واقعیت نزدیکتر می نماید
هم اکنون حدود 80
درصد از میادین نفتی فعال ایران در نیمه دوم عمر خود قرار دارند و سالانه بیشتر از
300 هزار بشکه تولید نفت ایران فقط بخاطر افت فشار نفت چاهها کاهش می یابد.
براساس مطالعات
اولیه شرکت ملی نفت، کشور به 70 میلیارد دلار سرمایه|گذاری در ازدیاد برداشت از میادین
نفت و گاز نیاز دارد تا بتواند 700 میلیارد دلار از میادین قدیمی نفت و میعانات
برداشت کند که با توجه به تحریمها مالی و وضعیت بد اقتصادی ایران این امر ناممکن
می نماید.
