به احتمال زیاد در روزهای 15 الی 18 نوامبر در وین دور جدید مذاکرات سعید جلیلی و کاترین اشتون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا بعنوان نماینده گروه 5+1 (پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد و آلمان) برگزار خواهد شد. آخرین دو مذاکرات بین طرفین در اکتبر سال گذشته برگزار شده بود. با این وجود، در یک سال اخیر در برگ برنده های ایران و کشورهای غربی و موضع دست بالای آنها تغییرات مهمی رخ داده است.
دور جدید مذاکرات بین کاترین اشتون و سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ایران برگزار خواهد شد.
رامین مهمانپرست سخنگوی وزارت خارجه ایران بیان کرده که در دور جدید مذاکرات بسته پیشنهادی گروه 5+1 و ایران مورد مذاکره قرار خواهد گرفت. به گفته وی، احتمال دارد که این مذاکرات در چهارچوب مشترکات بسته های پیشنهادی طرفین انجام بگیرد.
ایران برای مذاکرات با گروه 5+1 بسته پیشنهادی خود را در سپتامبر سال گذشته در زمینه های کلی مانند برقراری ثبات در افغانستان و خاورمیانه ارائه داده بود.
آمریکا نیز با تاکید بر ضرورت اولویت مذاکرات در رابطه با برنامه هسته ای ایران، بسته پیشنهادات تهران را "غیر جدی" عنوان کرده بود. آمریکا پیشنهادات ایران را تاکنون قبول نکرده است. لیکن، استقبال با شکوه و بی نظیر مردم لبنان از رئیس جمهور ایران طی سفر هفته گذشته خود به بیروت، و سفر نوری المالکی نخست وزیر عراق و درخواست کمک از ایران برای خاتمه دادن به وضعیت بن بست پست نخست وزیری این کشور بعد از هفته ماه و همچنین درخواستهای مکرر مقامات آمریکا، اروپا و افغانستان از ایران جهت همکاری برای برقراری ثبات در افغانستان نشان نفوذ بالای ایران در منطقه استفاده دارد و بعید است که ایران از این برگ برنده خود در مذاکرات استفاده نکند.
ریچارد هالبروک نماینده ویژه آمریکا در امور پاکستان و افغانستان در کنفرانس منحصر به امنیت افغانستان در رم پایتخت ایتالیا بر نقش مهم ایران در برقراری ثبات در افغانستان تاکید کرده است.
در واقع در راستای برقراری ثبات در عراق نیز در سال 2007 پس از برگزاری 3 دور مذاکرات بین سفرای آمریکا و ایران در بغداد، پیشرفت چشمگیری حاصل شده است. با این حال ایران نقش نفوذ خود در منطقه را خوب میداند.
غرب از ایران درخواست میکند که فقط در مذاکرات پیرامون برنامه هسته ای شرکت کند. لاکن ایران نمیتواند نقش نفوذ خود در منطقه را نادیده بگیرد. برتری موضع ایران در قبال مذاکرات با گروه 5+1 ، فقط بخاطر نفوذ این کشور در منطقه نیست. بلکه ایران در سالهای اخیر موفقیتها و دستاوردهای چیمگیری در زمینه هسته ای نیز داشته است.
در ماه اکتبر سال گذشته پیشنهاد ارائه شد که بر اساس آن ایران می بایست از طریق آژانس بین المللی انرژی اتمی اورانیوم با غلظت پایین (3.5 درصد) خود را با سوخت اورانیوم 20 درصدی مبادله میکرد. در آن هنگام ذخایر اورانیوم کم غلظت ایران 1500 کیلوگرم بود. لیکن، در 30-مین گزارش یوکیو آمانو دبیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد برنامه هسته ای ایران اذعان میشود که ایران هم اکنون 2800 کیلوگرم اورانیوم کم غلظت (3.5 درصدی) در اختیار دارد. یعنی در مقایسه با سال گذشته ذخایر اورایوم کم غلطت (3.5 درصدی) ایران حدود 2 برابر افزایش یافته است.
به رغم برتری موضع ایران در مذاکرات گروه 5+1 ، برای توقف توسعه برنامه های هسته ای تابحال شورای امنیت سازمان ملل متحد 6 قطعانامه علیه ایران صادر کرده است که چهار مورد آن شمال تحریمهای اقتصادی است. در روز 9 ژوئن شورای امنیت سازمان ملل متحد 4-مین قطعنامه اعمال تحریمات اقتصادی جدید علیه ایران (قطعنامه 1929) را صادر کرد. در پی آن نیز اتحادیه اروپا و امریکا تحریمهای یکجانبه گسترده ای علیه ایران تصویب کردند. بر اساس برخی از این تحریمها، کاهش صادرات بنزین به ایران نیز در نظر گرفته میشود. پس از صدور این قطعنامه وضعیت اقتصادی ایران تاحدودی وخیم شده است. شرکتهای بزرگ نفتی فعالیت خود در ایران را متوقف کرده اند. درآمدهای نفتی و محصولات نفتی 85 درصد از درآمد صادرات ایران را تشکیل میدهد و در یک سال اخیر صادرات نفت ایران 13 درصد کاهش یافته است.
ایران توسط ابزارهای مختلف توانسته خود را از تحریمات حفظ کند. علی الخصوص شرکتهای چینی به سرعت جای شرکتهای غربی در ایران را میگیرند. به عبارت دیگر ایران با ترفندهایی تحمل تحریمات غرب را دارد. اما سوال اینجاست که کشورهای غربی تا چه مدت زمانی توانایی تحمل مشکلات موجود در منطقه و از جمله در عراق، افغانستان، یمن، لبنان و فلسطین را دارند؟ به نظر من، تحریمات جهانی علیه ایران برای مدت زمان معینی قابل تحمل خواهد بود. لاکن کشورهای غربی برای خروج از گرداب منطقه، فرصت چندانی ندارند و مجبور به مذاکرات با ایران بر اساس بسته پیشنهادات این کشور مبنی بر مشارکت در حفظ ثبات منطقه هستند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر