۱۳۹۲ تیر ۲۶, چهارشنبه

تولید ناخالص ملی ایران هزار میلیارد یا کمتر از 500 میلیارد دلار؟

محمدرضا رحیمی معاون اول رئیس جمهوری ایران ۲۵ تیرماه اعلام کرد که حجم تولید ناخالص ملی ایران هزار میلیارد دلاراست.

قبل از وی شمس الدین حسینی وزیر اقتصاد و دارایی ایران گفته بود که "تولید ناخالص داخلی به مرز یک هزار میلیارد دلار و رتبه ایران به رتبه هفدهمی اقتصاد دنیا رسیده است".
خبرگزاری ایسنا، دوشنبه ۲۴ تیرماه گزارش داد که سید شمس الدین حسینی که در آخرین دیدار هیات دولت با مقام آیت الله خامنه ای از وضعیت اقتصاد کشور گزارش می داد، با اشاره به بحران اقتصادی جهانی چشم انداز اقتصاد ایران را به رغم اعمال تحریم های شدید و فراگیر "روشن و امیدوار کننده" ارزیابی کرد.
بر اساس برآورد صندوق بین المللی پول در سال ۲۰۱۰، تولید ناخالص ملی ایران ۴۸۲ میلیارد دلار بوده و از نظر تولید ناخالص ملی "به قیمت جاری" در جایگاه ۲۵ در دنیا است. با محاسبه تولید ناخالص سرانه (تولید ناخالص ملی تقیسم بر جمعیت کشور) ایران در میان کشورهای جهان در جایگاه ۷۹ قرار می گیرد.
بانک جهانی نیز برای سال ۲۰۱۱ تولید ناخالص ملی ایران را ۵۱۴ میلیارد دلار اعلام کرد. اما ایران هم در سال ۲۰۱۲ با رشد منفی ۱٫۹ درصدی اقتصادی مواجه شده و هم در سال جاری انتظار می رود که رشد اقتصادی ایران منفی ۱٫۳ درصد باشد. به عبارتی تولید ناخالص ملی ایران کمتر از برآوردهای سالهای گذشته خواهد بود.
تولید ناخالص داخلی به "قیمت جاری" عبارت است از اینکه حجم تولید ناخالص داخلی به ریال بر اساس نرخ ارز تبدیل به دلار شود و حجم تولید ناخالص داخلی به دلار اندازه گیری شود.
در کنار این نوع محاسبه، نوع دیگری از محاسبه حجم تولید ناخالص ملی نیز وجود دارد که بر اساس هزینه زندگی و سطح عمومی قیمت ها اندازه گیری می شود و به آن تولید ناخالص ملی بر حسب "قدرت برابری خرید" گفته می شود. این نوع محاسبه صرفا برای مقایسه تولید کشور ها با یکدیگر و تعیین جایگاه و سهم هر کشور از تولید جهانی محسوب می شود.
این روش بدین ترتیب است که سبدی از کالاها و خدمات را انتخاب کرده و قیمت آنها را در آمریکا به دلار محاسبه می کنند، بعد قیمت همان سبد را مثلا در ایران به ریال اندازه می گیرند.

بر اساس گزارش صندوق بین المللی پول در سال ۲۰۱۰ تولید ناخالص ملی ایران بر حسب "قدرت برابری خرید" تقریبا هزار میلیارد دلار است که در بسیاری از موارد بخاطر اینکه این رقم بیش از دو برابر رقم تولید ناخالص ملی بر اساس قیمت جاری است، دولتمردان ایران برای نشان دادن رشد شاخصهای اقتصادی کشور ترجیح می دهند به رقم "هزار میلیارد دلار" اشاره می کنند.

آقای حسینی در حالی حجم تولید ناخالص ملی را (بدون اشاره مستقیم) بر حسب "قدرت برابری خرید" مطرح کرده است که حتی بانک مرکزی ایران ۱۳ اردیبهشت ماه در اعتراض به تحلیلی در خبرگزاری ایلنا با عنوان "تولید ناخالص داخلی (بر حسب قدرت برابری خرید) کاهش یافته است" جوابیه ای منتشر کرد و اعلام کرد که محاسبه تولید ناخالص ملی بر اساس "قدرت برابری خرید" مبنای علمی ندارد.
این جوابیه می گوید که "نرخ برابری ارز ها به دلیل تاثیر پذیری از عوامل متعددی همچون نرخ های بهره، جریان ورود و خروج سرمایه و عوامل نهادی و سیاستی، متفاوت از نرخ برابری قدرت خرید است. معیار ارزیابی رشد سالانه اقتصادی هر کشور محاسبه درصد تغییر تولید ناخالص داخلی بر پایه قیمت های ثابت باید باشد".


از طرفی، با توجه به اینکه روز دوشنبه 24 تیرماه بانک مرکزی ایران اعلام کرد که نرخ تورم در ۱۲ ماهه منتهی به خردادماه تقریبا ۳۶ درصد بوده، همچنین نرخ برابری ریال نسبت به دلار طی دو سال گذشته نصف شده و از طرفی بر اساس آمار رسمی صندوق بین المللی پول، نرخ رشد اقتصادی ایران در سال گذشته منفی ۱٫۹ درصد بوده و انتظار می رود در سال جاری نیز منفی ۱٫۳ درصد باشد، طبیعتا هم اکنون باید حجم واقعی تولید ناخالص مالی ایران بر حسب "قدرت برابری خرید" نسبت به دو سال قبل به شدت افت داشته باشد و از رقم۱۰۰۰ میلیارد دلار پایینتر باشد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر